Digitale Jungle

Zeker in tijden van Corona lijkt het een soort digitale jungle, met zoveel nieuwe apps en zoveel nieuwe methodes om aan te leren. Op deze pagina willen we je graag helpen door QANDR te vergelijken met twee andere tools; Mentimeter en Mural.

Toen we in 2017 begonnen met het bouwen van QANDR, werkten we nauw samen met Motivaction, een marktonderzoeksbureau dat ons hielp om het product vorm te geven. Marktonderzoekbureaus organiseren veel focusgroep sessies waarbij ze bepaalde productproposities evalueren voordat deze de markt op gaan. Tijdens onze eerste bijeenkomst met Motivaction reageerden een aantal van hun onderzoekers sceptisch op het idee van QANDR. Dit was omdat in hun ogen een focusgroepdiscussie vooral een goed gesprek is, en om een goed gesprek te kunnen voeren, moet je eerst je telefoon uitzetten. Mentimeter was en is nog steeds een geweldige tool die het tegendeel bewees. Smartphones zijn erg handige apparaten en ze kunnen in een groepssetting helpen om gelijktijdig ideeën en meningen van verschillende mensen te verzamelen.

Zowel Mentimeter als QANDR gebruiken dus telefoons als startpunt voor de interactie, maar in de manier waarop de interactiemodellen worden vormgegeven, zijn de instrumenten nogal verschillend. Het belangrijkste verschil komt voort uit de gemiddelde groepsgrootte waar beide tools zich op richten. Daar waar Mentimeter vaak gebruikt wordt in grote groepen zoals conferentiezalen, die meer anoniem zijn en waarbij de groep sowieso te groot is om alle meningen te bespreken, is QANDR ontwikkeld voor de setting van een focusgroep, die meestal 6 tot max 20 deelnemers hebben, of alvast een groepsgrootte waarbij iedereen nog over zijn mening kan uitwijden. Hiermee willen we niet zeggen dat QANDR niet geschikt is voor grote groepen, integendeel, onze nieuwe klanten werken vaak met groepen van 60 tot 150. Maar deze grote groepen hebben een andere dynamiek, in die context wordt QANDR meer een enquête om snel alle meningen te verzamelen, maar niet een tool om die meningen ook daadwerkelijk te bespreken.

Een belangrijk technisch kenmerk dat voortkomt uit onze focus op kleinere groepen is dat QANDR de reacties van deelnemers realtime projecteert. Alle interacties op de smartphone worden in een fractie van een seconde ook op het hoofdscherm geprojecteerd. Het beste voorbeeld hiervan is de pointer van QANDR die elke kleine vingerbeweging op een telefoon, ook direct op het hoofdscherm weergeeft. Deze interactie is zo snel dat ook een twijfel of onduidelijkheid aan de kant van de deelnemer wordt blootgelegd, iets wat voor kwalitatieve gesprekken van grote waarde is.

De directe respons helpt niet alleen om meer persoonlijke visualisatie te creëren maar het helpt ook om focus en synergie toe te voegen. Daar waar Mentimeter een soort groot visnet is dat je uitgooit en je minuten later een collectief resultaat geeft, zorgt QANDR voor een meer directe en persoonlijke output op het hoofdscherm en waarbij je als facilitator gemakkelijker kunt doorvragen op een specifiek standpunt. Die realtime respons dwingt ook echt een focus af, als je pointer niet beweegt zal de facilitator je ook vragen wat je eigenlijk aan het doen bent;-)

Een ander verschil zit in het soort data waar de Mentimeter en QANDR modules zich op richten. Met onderscheidende modules als het moodboard en de pointer richt QANDR zich meer op niet-numerieke gegevens, dus meer subjectieve informatie die in de hoofden van mensen zit. Antwoorden op deze modules geven de facilitator een kleine glimp van deze mindset en openen de vloer voor een diepere discussie over de redenering achter deze reactie. In marktonderzoek noemen ze dit system 1 responses, wat in het kort staat voor direct prikkels die voortkomen uit meer emotionele en onbewuste acties. Wij zijn ervan overtuigd dat dit type reacties niet alleen interessant zijn voor marktonderzoek, maar dat in elke kwalitatieve dialoog deze meer intuïtieve manier van denken een groot deel van de besluitvorming bepaalt. Door deze intuïtieve associaties aan het licht te brengen en ze openlijk te bespreken, ontstaat een meer omvattend en genuanceerd begrip op het onderwerp. En dit helpt de facilitator, samen met de groep, om een meer verfijnde strategie te formuleren.

Samenvattend kun je stellen dat de real-time respons en de focus op meer subjectieve en intuïtieve antwoorden QANDR, in vergelijking met Mentimeter, een geschikter instrument maakt om snel een diepgaande discussie op gang te brengen. QANDR is ontworpen voor kleinere groepen met een kwalitatieve dialoog die de valkuilen van een zwart-wit discussie omzeilt.

Een andere bekende tool is Mural. Dit is een soort whiteboard-oplossing waarmee je digitaal kunt samenwerken. Je kunt gemakkelijk gedeelde boards maken en verschillende ideeën invoegen die meestal gevisualiseerd worden als een soort post-it notes die op een reeds voorbereide canvas geplaatst worden, een functie die QANDR met de Brown-Paper module ook heeft. Mural is verder vooral populair onder professionele creatieve. Dit zijn mensen die ook een zekere digitale geletterdheid hebben en meestal samenwerken als een team. Bovendien is Mural vooral desktop-gebaseerd en wordt daarom gebruikt in situaties waar iedereen een laptop voor zich heeft, een situatie die in tijden van Covid zeker vaak voorkomt.

Hoewel er overeenkomsten zijn tussen Mural en QANDR, omdat ze beide het belang van visualisaties benadrukken, zijn er ook nogal wat verschillen. Het belangrijkste verschil is het apparaat dat voor de interactie wordt gebruikt: bij Mural is dat de computer, terwijl QANDR primair de smartphones van deelnemers gebruikt om een reactie krijgen. Dit verschil heeft vergaande gevolgen, zowel voor de gebruiksvriendelijkheid, als voor de flexibiliteit in het gebruik.

Hoewel Mural niet moeilijk is, denken we toch dat het in bepaalde situaties, zeker wanneer je een doelgroep wil betrekken die niet zo digitaal onderlegd is, een zekere drempel heeft in zijn gebruiksgemak. Deelnemers zullen altijd zelf moeten navigeren binnen het canvas, ze moeten weten hoe ze moeten zoomen en begrijpen hoe ze reacties op specifieke plekken in het canvas kunnen invoegen. In die zin is een Mural sessie voor iedereen een andere ervaring, en als je dit combineert met het gebruik van een videoconferentiesysteem (VC), wordt het nog ingewikkelder. Alle deelnemers moeten kunnen switchen tussen het VC-systeem en het Mural canvas, wat beide op dezelfde computer draait. Dus, terug naar de groep die geen creatieve professionals zijn en die niet zo digitaal onderlegd zijn. Voor die groep, waarvan we denken dat ze best onderdeel zijn van participatieprojecten, is Mural niet de makkelijkste werkomgeving. In plaats van diepere discussie te faciliteren kom je als facilitator als snel in de situatie dat je deelnemers aan het leren bent hoe ze een tools moeten gebruiken. In plaats van waarom en met welke argumentatie, gaat het gesprek over waar ze moeten klikken en hoe ze hun idee of mening kunnen inzenden.

QANDR heeft, in tegenstelling tot Mural, een heel natuurlijke scheiding tussen de computer dat de centrale groeps visualisatie toont (het hoofdscherm) en het apparaat dat gebruikt wordt voor de interactie, de telefoon van de deelnemer. Het hoofdscherm wordt aangestuurd door de facilitator, en wanneer hij of zij van een wordcloud naar een pointer gaat, zullen de telefoons van de deelnemers vanzelf volgen. Dus uw deelnemers hoeven nooit zelf te navigeren binnen een sessie, alleen in het begin typen ze een link en een code in. Vanaf dat moment is hun telefoon een trouwe vriend van het hoofdscherm, en toont deze altijd de interface die relevant is voor dat punt van de sessie. Wij zijn ervan overtuigd dat dit gebruiksgemak een drempel wegneemt die het mogelijk maakt om ook niet hoog opgeleide en minder digitaal geletterde bij een sessie te betrekken. Dit zien we ook terug in de praktijk, waarin QANDR sessies gedaan worden met mensen van alle leeftijden en verschillende achtergronden. Of het nu gaat om kinderen op een basisschool of senioren tijdens een vergadering van hun woningcorporatie, iedereen die weet hoe hij zijn smartphone moet bedienen, kan gemakkelijk zijn standpunt weergeven in een QANDR-sessie.

Een tweede verschil tussen Mural en QANDR zit in de flexibiliteit van toepassing. En ook die flexibiliteit heeft weer te maken met het feit dat QANDR primair de smartphone aanspreekt als bron voor reactie. Dit levert een grote mate van flexibiliteit op die ook van belang is als alle Covid-beperkingen tot het verleden gaan behoren. Hoewel QANDR momenteel veel gebruikt wordt in online vergaderingen, is de tool oorspronkelijk gebouwd voor gebruik in een fysieke ruimte, met mensen in dezelfde kamer en een centrale beamer of TV om de gezamenlijke visualisaties weer te geven. In deze bijeenkomsten, of het nu een inspraakavond is of een brainstorm tijdens een focusgroep, ben je veel flexibeler als iedereen gewoon zijn telefoon uit zijn zak kan halen. In tijden van Covid-19 is dit misschien minder relevant, maar laten we hopen dat we elkaar in de nabije toekomst wel weer fysieke bijeenkomsten organiseren. En in die situaties, waarbij sommige mensen misschien staan in plaats van zitten achter hun laptop, kun je met QANDR nog steeds snel en effectief aan de slag.

Dus, kijkend naar zowel Mentimeter als Mural, geloven we dat QANDR ergens in het midden zit en je het beste geeft van beide werelden. QANDR heeft de gebruiksvriendelijkheid van Mentimeter, maar modules zoals de moodboard en de pointer maken het samen met de realtime respons meer geschikt voor diepgaande discussies met een uitwisseling van persoonlijke meningen. Vergeleken met Mural heeft QANDR een soortgelijke impact wat betreft visualisatie van persoonlijke meningen, maar is QANDR eenvoudiger in gebruik en flexibeler in te zetten. De belangrijkste reden hiervoor is dat centrale visualisatie op een computer draait terwijl de deelnemers op hun telefoon kunnen reageren. Die telefoons zullen ten alle tijden het hoofdscherm volgen, waardoor een deelnemer nooit zelf hoeft te navigeren en zich kan concentreren op het geven van een inhoudelijke reactie.